„(…)
Aż trudno uwierzyć, że przetrwaliśmy i możemy
sobie pozwolić na ten miły jubileusz. Zaczynaliśmy od fatalnie zredagowanego
zina w 2007 roku, w 2014 sięgnęliśmy po nowy format i layout. Chciałoby się
wymienić z imienia i nazwiska wszystkich autorów i rozmówców, którzy gościli na
łamach naszego kwartalnika lub opublikowali książkę w serii „Biblioteka
Arterii”. Ale wstępniak ma swoje prawa. Mimo wielu problemów i kłopotów
finansowych pismo przetrwało i służy przede wszystkim młodej literaturze,
pisarkom i pisarzom, artystkom i artystom. Kilkorgu z nich pomogliśmy sięgnąć
po cenne nagrody, zdobyć stypendia lub dotacje. Spojrzenie wstecz domaga się
opowieści. W niniejszym numerze rozpisaliśmy ją na wiele głosów, skupionych
wokół coraz silniejszych relacji między literaturą a historią, jednak bardziej niż
ta wielka historia interesują nas mikrohistorie, dzieje niewielkich wspólnot i
osobistej pamięci. Tę wielką historię niektórzy przekuwają na strofy płonące
jak pochodnie. My z tego popiołu po racach i żagwiach wygrzebujemy to,
czego nie udało się strawić płomieniom. Zaglądamy też pod dywan, wyciągając
opowieści zaniedbane przez decydentów. Podajemy w wątpliwość służebność
literatury wobec chochołów i mitomanii, ale i czystego rozumu, ponieważ tu i
teraz, w Łodzi i na prowincji, cenniejsze wydają się nam osobiste historie
osiedli i kwartałów, a także porzucona na wiele lat przez tak zwaną politykę
historyczną naszego miasta i państwa opowieść o rewolucji 1905 roku.
To z niej może czerpać siłę demokratyczne społeczeństwo, wyczulone na nierówności
społeczne. To w niej chwytają się za gardła endek i socjalista, których dzisiaj
zastępują narodowiec i postępowiec, konserwatysta i lewak. Ten, kto się między
nich wpycha, też rozdaje ciosy, bo demokracja to przecież kontrolowany
konflikt. Pisarz międli w ustach własną opowieść, brodzi pod prąd historii i
łowi ryby, o których wielu historykom i politykom nigdy się nie śniło. I
przyrządza tę rybę tak, żeby nieraz język kłuł jak ość. W „Arteriach” wierzymy,
że literatura i sztuka nie są neutralne politycznie, ale zadają pytania, które
nawet jeśli wiodą w przeszłość, prowadzą ku wolności i czynią to na swój jedyny
i niepowtarzalny sposób. W nieustannej drodze do źródła lepiej nie dźwigać na
plecach trumien, słuchając złowieszczych nakazów przodków, ale wysłuchać ich pogmatwanych
historii i zagrać im do tańca absolutnie żywą muzę – póki my żyjemy.
Autorom i czytelnikom, radzie programowej, wydawcy i współpracownikom,
redaktorom, absolutnie wszystkim, którzy przez tyle lat wspierali „Arterie”,
współtworzyli je, dotowali, sponsorowali, czytali, krytykowali i chwalili, ale
też ganili i rugali – z całego serca dziękujemy. Staramy się wyciągać
wnioski z historii”.
Redakcja „Arterii”
Poza
tym w numerze:
Poezja: Dariusz
Pado, Marcin Zegadło, Bogumiła Jęcek, Tomasz Pietrzak, Radosław Wiśniewski, Pan
Tharei, Peter Riley (przekład: Justyna Fruzińska), Magdalena Cybulska, Maciej
Bieszczad, Klara Nowakowska, Jakub Schönhof-Wilkans, Wojciech Brzoska, Karolina
Kułakowska.
Proza: Piotr
Lenarczyk, Żora Jarcev, Robert Miniak.
Rozmowy: „Drażnię
ludzi trochę mi obcych” – z Tadeuszem Konwickim rozmawia Mateusz Sidor;
„Historia pewnej herezji” – z Olgą Tokarczuk o Księgach Jakubowych rozmawia
Kinga Dunin”; „W poszukiwaniu straconej nuty” – z Przemysławem Bogusławskim z
kapeli Gęsty Kożuch Kurzu rozmawiają Przemysław Owczarek i Rafał Gawin.
Esej: Ewelina
Karpowiak „Pamiętać, żeby nie zapomnieć” – o doświadczaniu historii w
poszatkowanej ideologicznie Polsce; Marta Zdanowska „Szczepionka przeciw
nudzie” – czyli jak przepisać polską historię; Kacper Bartczak „Kanon ściętych
głów: krytyka smoleńska Przemysława Dakowicza” (cz. I i II)”; Paweł K.
Rutkiewicz „Meduza zabija katharsis – nekrofilia i nekromancja w „Mieście 44”;
Marta Madejska „Polifonia łódzkich wspomnień”; Bogna Bohdanowicz „Filmowe
archiwum historii opowiedzianej. Historia historii”; Martyna Dominiak, Kamil,
Piskała „Od Łodzi fabrykanckiej do miasta rewolucji”.
Wspomnienia: Ewelina
Kurkowska „Człowiek w swoim świecie, czyli Katy pana Pliszki”.
Felieton: Marcin
Kwintkiewicz, Edyta Sancewicz „Strefa biznesu i kultury”; Piotr Gajda
„Prowincja Oświecona – od teorii do ewaluacji”; Gabriela Górska „Karsznice.
Charakter dzielnicy – dzielnica z charakterem”.
Reportaż: Przemysław
Owczarek „Była sobie inscenizacja”.
Dramat: Lech
Brywczyński „Brzemię królów. Dramat w jednym akcie” (fragment).
Galeria: Karolina
Zaborska.
Rysunek, grafika: Krzysztof
„Chris” Marciniak, Kosma Woźniarski, Agnieszka Kowalska-Owczarek, Marta
Horodniczy.
Bajka: Robert
Miniak.
Stałe rubryki: UMRZEĆ
Z NACZYTANIA (nowość!): Magdalena
Nowicka „Fantomowe ciało Ślązaka” (o twórczości Szczepana Twardocha); MASECZKI:
Paulina Ilska „Kim jest współczesny artysta?” – relacja z XXI Międzynarodowego
Festiwalu Sztuk Przyjemnych i Nieprzyjemnych w Teatrze Powszechnym w Łodzi; NÓŻ
W PŁYCIE: Piotr Gajda „Historia kołem się toczy” (o płycie Fonetyki „Bursa”);
JESZCZE ZDARZAJĄ SIĘ WIERSZE: Robert Rutkowski „Szpagat nad urwiskiem” –
„Falochron” Michała Murowanieckiego; CO DO JOTY: Jarniewicz do Jaskuły, Jaskuła
do Jarniewicza „Nie ma historii poza językiem”; ŁOWIENIE SPOD KORKA: Sławomir
Płatek „Kod nieśmiertelności”; PIÓREM W OKO: Magdalena Szkoda „Noce i dnie,
czyli o alkoholowej hucpie, królu kebabów i lasce Jacka Dehnela”; SŁÓW GORĄCZKA
PANA STRĄCZKA: Andrzej Strąk „Krótka historia świata”.
Recenzje: Anna
Spólna „Niewidzialne, widzialne” (Naród
zatracenia, tekst: Maciej Świerkocki, rysunki: Mariusz Sołtysik, Biblioteka
Centrum Dialogu im. Marka Edelmana, Łódź 2014); Anna Zatora „Proza dysonansu”
(Magdalena Tulli, Szum, Znak, Kraków
2014); Jakub Sajkowski, „Niemodna życzliwość i zamieszanie” (Teresa Radziewicz,
Rzeczy pospolite, Stowarzyszenie
„Salon Literacki”, Warszawa 2014); Krzysztof Sztafa „Przygodność, ironia,
słonidarność” (Szczepan Kopyt, [yass],
Fundacja Anima, Łódź 2005); Krzysztof Sztafa. Marcin Bałczewski „Myszy i ich
straż” (David Petersen, Mysia Straż:
Jesień 1152, część 1 i 2, Bum Projekt, Warszawa 2014); Radosław
Wiśniewski „Wielogłos” (Wschód–Zachód.
Wiersze z Ukrainy i dla Ukrainy, red. Aneta Kamińska,
Miejskie Centrum Kultury w Bydgoszczy, Bydgoszcz 2014).
Wraz z numerem książka Jakuba Sajkowskiego „Google Translator”.
Szczegóły, pytania, wątpliwości, zamówienia:
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz