Jakub Sajkowski, "Google translator" (cała książka)

 Link do wersji pdf 

______________________________________________
Jakub Sajkowski, Google Translator, Łódź 2015
Copyright © by Jakub Sajkowski, 2015
Copyright © for the cover design by Agnieszka Sowała-Kozłowska, 2015

Copyright © for this edition by Dom Literatury w Łodzi, 2015
Wydanie I
Printed in Poland
ISBN 978–83–62733–24–8
Seria: Biblioteka ARTERII, tom 27
Redakcja serii: Przemysław Owczarek
Redakcja tomu i korekta: Rafał Gawin
Projekt okładki i opracowanie graficzne: Agnieszka Sowała-Kozłowska
Grafika na okładce: Karolina Maria Siwiak
Skład i projekt typograficzny: Magda Ebert
Wydawca:
Dom Literatury w Łodzi
Stowarzyszenie Pisarzy Polskich Oddział w Łodzi
ul. Roosevelta 17
90–056 Łódź
Zrealizowano w ramach stypendium artystycznego Miasta Poznania.
Druk i oprawa:
Piktor s.c. Drukarnia i Wydawnictwo
ul. Tomaszowska 27
93–231 Łódź
_______________________________________________________________
 "Gdyby ktoś zadał mi pytanie, które pojawia się w jednej z poetyckich piosenek Jakuba Sajkowskiego: „Poezja to szampan czy korki”, opowiedziałabym: w przypadku tego poety poezja to szampan. Jego wiersze buzują i momentami wywołują nawet zawrót głowy, i choć można odczuwać pewien dyskomfort i przesyt podczas czytania, zmagać się z nadmiarem konkretów, szczegółów czy cytatów z języka angielskiego i rosyjskiego, to jednak wiersze Sajkowskiego nie są tylko „ławicą egzotycznych ryb”, niosą coś więcej, wzruszają czytelnika i poruszają wyobraźnię. Po czterech latach od debiutanckiego tomu pt. "Ślizgawki" poeta przedstawia zbiór jeszcze ciekawszych, bardziej przemyślanych, spójnych i skondensowanych liryków. Warto się zgubić w nich i w ich języku na dłużej."

Wioletta Grzegorzewska

_________________________________________________________

Ty szto, krejzi?

z rosyjskiej kreskówki

__________________________________________________

Część pierwsza: Piosenki

___________________________________________________

Piosenka o drugiej Irlandii

MF

Ten nadmiar, ten ostry jak brzeg liścia, jak morska sól

Przesyt przywileju.

Seamus Heaney, „Ostrygi”

Heaney otwiera ostrygę. Belfast otwiera ogień.

Czytelnik otwiera książkę: powiedz, powiedz, no powiedz,

po co ci takie truchełko? Po co ci te bebechy?

Rozbijasz skórę orzecha, głos odbija się echem,

trafia pod strzechy Belfastu, który otwiera oczy.

Budzi go dym papierosów. Ciągle poci się, poci,

że nic a nic to nie mówi. Potem pali się, pali

płynący, aby ocalić, statek z gladiatorami,

zabiera od zapomnienia: ostrygi, małże, sushi.

To wszystko miało pójść z dymem, ale tylko się dusi.

To dobrze, niech będzie gęsto, niech się duszą w tym tekście

słowa jak balast Belfastu. W Peweksie. W pekaesie.

The Cure

Duński jest jak wiking pożerający drugiego wikinga.

powiedzenie studentów skandynawistyki

Ona powiedziała, że kiedyś jadła bobra.

Parsknąłem śmiechem, jakbym krztusił się łuskami,

jakby w piersiach opiłek, odłamek czy odłam –

smog i dym kadzidła, kłamcy i kapłani.

Była głodna, miała wtedy wystające żebra.

Ja nie mam takich żeber, mam w piersiach żeremia,

już każdy kęs łyknięty, wszystko trzeba zebrać

jak skład na Roskilde Fest. I jak go oceniać,

skoro na koncertach gra i hip-hop, i Cure’y?

Poezja to szampan czy korki? Awaryjne?

Mówi Pan językami, może mógłby uczyć,

szkoda, Pańska składnia jest nieintuicyjna.

Piosenka noworoczna

Dziewczynko, inne media na mnie psy wieszają,

więc śmiej się do mnie, śmiej się, jak konfetti rozsyp

coś, czemu tak naprawdę nie sprostasz słowami.

Wstążki, okruchy ciastek, krople krwi i włosy.

Rozmydlone są drogi serpentyn, poręcze

pękają od naporu tłumów i odmrożeń.

Odwróceni jak mosty, odbici jak tęcza,

jak wasze „puk” albo „pyk” w bańki naszych głosów.

Ultrasonografia

Mutacje pluszu, gdy bawi cię kot bez tułowia.

Plastyczność piersi – tulisz te kukły jak puzzle.

Na puzzlach dęby, domy. Dym, linia brzegowa.

Piasek i woda w płucach zostaną na dłużej.

Milion dolarów zgarnie chłop, co zajdzie w ciążę.

Pozbędziesz się ciał obcych, które teraz łączą?

Jak skóra? Tułów? Mosty? Za długie. Nie zdążysz.

Plastyczność echa, bluszczu. Mur, mutacje kłączy.

*** (Rozbicie dzielnicowe. Pierwszy pada Dębiec…)

Rozbicie dzielnicowe. Pierwszy pada Dębiec.

Odchodzi kora, plastry. Blokowisko tyczek.

Ja mógłbym być oparciem, czym ty będziesz? Mięsem?

Łuską? Strąkiem grochu? Zaczyna się. Licznik

pęka jak termometry, jak domy winniczków.

Dochodzi rtęć czy ciepło? Czekamy, stoimy –

dziury po ślimakach obnażają wszystko.

Puste deski oberży, liście oberżyny.

Rozbicie dzielnicowe. Pierwszy pada Dębiec,

ostatnie porachunki. Mamy zdarte głosy.

W dniu, kiedy się rodzisz, jest akurat pełnia,

moja matka się krztusi pierwszym papierosem.

Tauryna

Nie stawiać na grzejnikach butów i bagażu.

Wszyscy będą oglądać moją gołą goleń.

Zaczynam się rozbierać, bo ubrania parzą.

Zaczynam ściągać buty, ten pociąg jest domem.

Mam red bulla z lodówki, oni – płachty dworców,

czerwone płótna siedzeń. Jest ciepło, jest miłość.

Przespałem tak swój postój w tym przytulnym kojcu.

Więc miłość? Może wściekłość? To, co nie zabiło,

zostanie tylko ze mną i będą nawroty –

jemioła, dekoracje w corocznych radościach.

Pusty kojec po Bogu zajmą tłuste koty.

Puste kojce po dzieciach, które trzeszczą w ościach.

Sonet do aury

Nie pozwalasz całować dziewczyny w policzek,

a swoją matkę owszem. I to aż trzykrotnie.

Zaloty, rytuały, operacje magiczne

są zbyt wyczerpujące. Już jesteśmy głodni.

Mury ze styropianu rozpadły się, na szczęście,

jadłem wafle ryżowe w smaku morskiej soli.

Nadchodzą już przypływy, chcemy być silniejsi.

Każdy z nas swoje ziarno chowa w małej dłoni.

I sypie na polu, lecz pole jest morzem.

Niech morze muska twarze topielic, rozbitków.

Wygładzi ość w radościach. Wskaże kość i korzeń.

Poplamiłem się rybą, to jest jakiś symbol –

wyślizgnęła się z rąk, bo ręce mam tłuste.

Gdy wołam ją „Mojżesz”, bierze wodę w usta.

Sylvia Plath w Google Translate

musi brzmieć: czajnik z gwizdkiem świruje na gazie.

We wszystkich moich czytaniach będzie mieć

dwadzieścia sześć lat,

ocalała prowadzona na rzeź słowników,

rzeź słowików, niosących piękno, pieśń ogniskową,

pękniętą strunę

głosową: czemu cię nie ma na odległość ręki, albo

these poems do not live, they smile,

they smile, they smile at me. Powstają na nowo,

z uśmiechem na ustach, choć niedoniesione.

Wszystkie twittery świata na hasło „Avalanche”

nadają lawinowo: „Sacha Baron Cohen”.

Potop

Walka ze śniegiem trwa, przeczytałem w „Fakcie”,

wujek Sam na plakacie patrzy

w oczy: a ty, czy nadążasz? Co górą, opiłki czy płatki?

Czy show samoistnie wyłoni się z mgły

czy z dymu kadzidła, gdy kapłan wyciągnie dłoń?

To chaos jest bogiem, z ostatniego rzędu

w żaden sposób nie można dociec „skąd”,

gdy trwanie polega na niezliczonych dotknięciach.

Z ostatniego rzędu obraz jest zamazany.

Czy święty Franciszek trzyma dziecko w rękach,

czy trzyma je niewidzialna proteza wiary?

I nie sposób dociec, czy to święty

podnosi je w górę, czy raczej dziecko

wyciąga ręce ku szyi, chcąc go udusić.

I co ja mam z tego? Harmonię płatka śniegu?

A może ciepło, ciepło. Plastikowej łuski.

___________________________________________________

Część druga: Taśmy

__________________________________________________

Rain Dogs

Oh, how we danced and we swallowed the night

For it was all ripe for dreaming

Tom Waits, „Rain Dogs”

Zna trzy martwe języki i mógłby założyć

metafizyczne biuro tłumaczeń. Na Pradze

figurkę Matki Boskiej można znaleźć

pod hasłem „Orange”. Jak to się mówi?

Oręż? Cała wataha psów,

są głupawe, za to sikają ze szczęścia

na twój widok. Potem wszystko spływa,

kończy się horyzont. Matka Boska w kolorze

zachodzącego słońca. Bierzcie i jedzcie,

obraliśmy ją ze skórki, wywabiliśmy plamy

i teraz możecie wyciskać wszystkie soki,

kleić się do siebie. Już pali was w gardle

latarnia, wieża, gdzie języki zlewają się

w jedną masę.

Acid Bubble

You tried to kill me off

Surprised I remain

Afraid of my own name

Alice in Chains, „Acid Bubble”

Spotykam cię w tramwaju i przerywam czytanie

kryminału w języku duńskim; to ten, który brzmi,

jakby krztusić się surowym mięsem. Jestem zniewieściały

i anemiczny, wiozę kwiaty

dla nikogo, stawiam je na parapecie, żeby zaabsorbować światło,

prowadzić własne śledztwo wśród kłów i kłączy,

w prywatnej kabinie tłumaczyć symultanicznie dar języków.

Na przykład tej dziewczynce, ona też się krztusi

i w dodatku smarka w zimnym kościele,

a przecież to nie katar, a krew, krew naszego Pana

jest nie z tej ziemi, jak na filmach science fiction

wypala wszystkie substancje organiczne,

tak by niczego nie dało się ukryć.

Odpicuj swój wiersz

Gdy męczy cię dekonstrukcja, wracaj do puszczy. Pierwszym widokiem

będzie mamrotanie Józka na osiedlowym przystanku, gdyby był bogaty,

nie wyglądałby jak stary alkoholik, miasto know-how

zaoferowałoby mu tonę kremów anti age +.

Gdy kusi cię wiwisekcja, wracaj do dżungli,

odpicuj martwego gołębia pocztowego. Po trzecim wylewie

jest materiałem na piękną papugę czerwonoskrzydłą,

niosącą zawsze tę samą nowinę, bezwiednie powtarzane zdrowaś, zdrowaś.

Gdy męczy cię wiwisekcja, potraktuj to jako całość.

Zapisz ten refren i zapamiętaj, to, co zawieszone jak stary system,

zamień w ikonę na ścianie. W talent show dla odpicowanych

masz jeszcze szansę.

Fields of Gold

Włączyłem radio, leciało „Fields of Gold”,

choć wychowawca mówił, że na zieloną szkołę

nie zabiera się walkmana. Pięknie jest,

tylko trzeba się wsłuchać. Dzisiaj prawdziwy

jest błysk śliny na brudnej szybie autobusu,

o którą kompletnie najebany kumpel z klasy opiera głowę.

Ostatni raz widziałem go, jak ze szczerym uśmiechem

głaskał brzuch swojej dziewczyny. Nie było w tym wiele

delikatności, tylko błysk w oku, zamiast błysku

chirurgicznego noża, przecinającego skórę

w bezpiecznych miejscach, aby wsłuchać się

w kolejne warstwy opowieści. Ze spoconej dłoni

wyślizguje się pięćdziesięciogroszówka, brzęk monety, krzyk

nowonarodzonego dziecka.

Patrzę na niego,

nie chcę zdejmować słuchawek.

Englishman in New York

BT

Powiedziałaś wtedy: w tekstach Stinga jest wszystko.

Może chodziło ci o „Shape of My Heart”? Wyobraźmy sobie:

moje serce jest w żółto-czarnych barwach,

ma kształt odwłoka zakończonego żądłem, który zamiast bronić,

wbija się w gardło, puchnie i zajmuje strasznie dużo miejsca.

Na nic zdają się tłumaczenia i znaki. Spytałaś: może więc tak

jak najstarsi Rzymianie zrezygnować z nauki

umiejętności mowy i dawać dzieci na wychowanie psom?

Wydało mi się to głupie. Znam przecież jednego psa,

który nic, tylko przegryza kable. Potem jednak śniło mi się,

że morderca wspina się do okna,

odczepia od ściany, upada i dostaje afazji powypadkowej,

zaplątany w łodygi bluszczu. Pies podchodzi, nie dzwoni po karetkę,

przegryza kłącza. Teraz człowiek jest wolny, czysty.

Google Translator

Tie a red red red red ribbon

Love is a many splintered thing

Tie a red red red red ribbon

Just walk on in

(Flowers on a razor wire)

Sisters of Mercy

Mieliśmy się spotkać, ale znowu zatrzymali cię ludzie,

którzy mieli dla ciebie coś istotniejszego

niż to nic, które bym ci powiedział (tylko pośmiał się

z groteskowego, białego króliczka,

naszytego na twoją czarną torbę. Rozlew krwi

jak u Monty Pythona). Wszystko trzeba wziąć w nawias.

„Wire” oznacza dla ciebie „drut”, ja nie mogę opędzić się od skojarzeń,

że „wire” to wir ostrych jak brzytwa elementów,

który tnie zdania naszych wypowiedzi. Powstaje potok

jak z Google Translatora, ławica przestraszonych

egzotycznych ryb ze współczesnego wiersza: mówią

że „miłość” to wstążka w kolorze krwi, wieloszczet,

bezgłośny bezkręgowiec z czerwonym pióropuszem.

Cmentarz dzieci niepoczętych

Poprawiałem w ogrodzie wiersze znajomej, w tym czasie

nabuzowany pies biegał radośnie i bez celu,

potem wytarzał się w padlinie. Wściekłem się,

ale można było się tego spodziewać,

skoro ma imię po Ryśku Riedlu. Cały w trawie i zwłokach

skowronka? To nie skowronek, to resztki ryb –

pokarm ptaków wodnych,

tych, które rzadziej doświadczają ognia,

niekoniecznie śpiewają, raczej skrzeczą, gdy coś uwiera je w gardło.

Poprawiałem w ogrodzie wiersze znajomej,

musiałem przerwać, żeby umyć psa, przygotować na drogę

od furtki do drzwi, ostatnią

w dniu dzisiejszym. Jakby ten kraj chciał mnie uchronić, dbać

o niepoczęte, słabsze,

spalające się mniej skutecznie.

Playback

BT

Jestem Breżniewem, który bełkocze jak Ozzy Osbourne, rozrusznik

rock and rolla uruchomił nie tę taśmę, więc przestałem

udzielać wywiadów. Bo jestem pieprzoną gwiazdą rocka?

Bo we krwi mam płyn hamulcowy, moje najnowsze uzależnienie, kroplówka,

podłączona jak smycz

twojego psa, z którym szliśmy na spacer.

Chciałem powiedzieć ci coś ważnego, ale wodziłem za jego nosem,

wyglądał, jakby chciał wciągnąć resztki heroiny. Chciałem ci o czymś powiedzieć,

ale rzucił się na mnie, jakby była w mojej kieszeni.

Krapp wchodzi do studia nagraniowego

Zostaw jak jest

Leż na wysoko postawionych poduszkach

Zostaw jak jest

Zostaw jak jest

SB

Dawno nie oddawałem krwi, gdyż według współczesnej krytyki

metaforyka somatyczna jest rakiem na ciele najnowszej poezji.

Teraz tylko naświetlania i chemia,

po której należy czekać wiele miesięcy,

zanim kolejny wiersz będzie dobrze

naoliwionym organizmem, który wyrzygał

wszelką możliwą konfesję. Teraz jest wyrwany z ograniczeń

cielesności, doskonała endoproteza.

Dawno nie oddawałem krwi, krew przestała płynąć,

choć przecież nie przestała się poruszać.

Ach, śpiewaj, ukołysz, przewijaj, ostatnia taśmo Krappa.

Dorastaj, dorastaj, dziecino,

w warunkach fabryczno-cieplarnianych. Obejmij mnie, ukołysz,

moja kreskówkowa kobieto-bluszczu,

czerwone kreski rtęci, kochane czerwone wstążki.
__________________________________________________

Część trzecia: Wstążki

_______________________________________________

Psychologia głębi

Czy jesteś pewien,

że chcesz przykładać chłodny skalpel

do intymnych miejsc? Przecież

już o tym zapomniałeś. Twój kocyk

okazał się brudny i zawszony. Kawałek dalej

kompletna nieprzystawalność światów.

Widać ją dopiero wtedy,

gdy wszystko trzeba spisać. Mówisz:

chodź do mnie, ja mówię: jeszcze ostatnie zdanie,

kiedy kładę się wreszcie obok,

ty już śpisz.

Tryb samolotowy włączony

Tak cię kocham, że dla ciebie pewnie kiedyś skasuję konto na Sympatii,

ale na razie jadę na rowerze w deszczu,

jestem mokry jak zwierzyna łowna, jak jebany bażant smutku,

jak kura o imieniu Giselle, co ma zielone oczy jak nie-kura,

żona Celane’a, którą ten szaleńczo zaatakował nożem.

Co poeta może zrobić z włócznią? Polować

na okazje w mieście z największą powierzchnią

galerii handlowych na mieszkańca? Siedzę

w Poznań City Center, leki na nadciśnienie

popijam kawą i napojami energetycznymi. Potem tłoczę się

w pociągu z innymi rowerzystami, właścicielami psów.

Pies grzeje, nie odwzajemniam uczucia,

depcząc ogon, myląc go ze swoim paskiem od plecaka.

Dziewczynie, która stoi w tej samej odległości ode mnie,

co ty, gdy pijana przystawiałaś się do mnie poprzedniego wieczoru,

mimowolnie patrzę w ekran, łączy nas wygląd ikonki

informującej o nieodebranych połączeniach.

  

Wiersz o jednym norweskim słowie

KL

Alicja ze strony Feromony.pl

wysyła do mnie automatyczne listy, nie wolno na nie odpowiadać,

żeby nie uwiodły, nie zamknęły ust.

Pisze: koniecznie aplikuj feromony na skórę!

Po ich zastosowaniu

znacznie łatwiej znajdziesz potencjalnego partnera,

nawet jeśli zamiast „kocham”, mówisz „dommedagsfrykt”,

co po norwesku oznacza „lęk przed dniem sądu ostatecznego”.

Jej przyjaciółka, dzięki ich zbawczej mocy, założyła rodzinę

i urodziła trzy córki.

Pierwsza jest piękna, dlatego nazwano ją Estyma.

Druga jest subtelna, dlatego nazwano ją Dyskrecja.

Trzecia połączyła cechy dwóch poprzednich. Nazwano ją Eskalacja.

93 orgazmy ku chwale Islandii

KL

jak potrojenie liczby pierwszej, 

potrojenie liczby boskiej, trzy i jeden. Bóg nie jest ziarenkiem,

jest naraz całą piaskownicą

z czarnego pyłu wulkanicznego. 93 orgazmy - lata, które upłynęły od czasu,

gdy pradziadek walczył w armii pruskiej pod Verdun.

93 próby napisania wiersza-wulkanu, który ma

przenieść zasklepić i połączyć

jak Eyjafjallajökull w 2010.

93 próby wymówienia Eyjafjallajökull.

93. dzień pradziadka w szpitalu po wyjęciu kuli - 

opowiedziałby mi o tym, gdybyśmy się znali

i gdyby w ogóle odpowiadał na pytania kiepskich pisarzy: 

ach, pradziadku, jak to jest po drugiej stronie?

9 i 3 orgazmy ku chwale Islandii

jak pobór 12 apostołów, którzy chcieli karabiny,

a dostali dmuchawce.   

Układy chaotyczne

Najbardziej poetycka jest umowa o dzieło,

a dzieło jest układem dynamicznych skojarzeń,

więc jeśli jeż, to korona z cierni,

a jeśli Bóg, to z obrożą-zabawką.

Umowa o „dzieło”, a może o „działo”?

Dlaczego, mamusiu, po jednej stronie

ulicy jest tabliczka przystankowa „Armii Poznań”,

a na przystanku powrotnym tej tabliczki nie ma?

Tak się czasem zdarza. Lecz nie ma „się zdarza”.

Może Bóg zapomniał o okolicy za miedzą,

gdzie ulice bez nazw i psy bez obroży?

Armia Poznań dotarła tylko do tego momentu,

dalej teren prywatny i prywatne zniszczenia.

Koło

Lokomotywa zepsuła się w Kole, trzeba się przesiąść

i czekać na tym zadupiu jeszcze dwie godziny. Żeby się nie wkurwiać,

szukam w tym jakiejkolwiek symboliki.

Na przykład: pasażerowie tłoczą się na peronie

w oczekiwaniu na sąd ostateczny,

albowiem Koło oznacza dopełnienie przepowiedni.

Albo: wszystkich nas zmyje potop

i znikniemy w odpływach ceramiki łazienkowej „Koło”.

Albo po prostu: siedzimy na schodach peronu, nie wierząc już,

że ta firma dowiezie nas gdziekolwiek, wsuwamy sałatkę warzywną i kabanosy

z plastikowych opakowań, usiłując nawiązać przypadkowe kontakty.

To wystarczająco beckettowskie i postapokaliptyczne.

Kabanosy z bułką czy bez? Symbolizm czy mimetyzm?

Tropy i tory nie są proste, wszystko wyrasta spomiędzy jak rozchodnik.

Jest najbardziej istotnym dowodem na to,

że gdy mówisz do ludzi, ziemia trzęsie się od wiatru.

Księga wyjścia

Daj mi „Gazetę Poznańską”, chcę zobaczyć, kto umarł – mówi ojciec,

jakby to miała być kronika towarzyska, a przecież wiadomo, że zmarli

są równie kontaktowi jak ci od ankiet, którzy mnie konsekwentnie ignorują,

każą stawać w ostatnim rzędzie. Mam metr dziewięćdziesiąt wzrostu

i wszystko bym zasłaniał, również odpowiedź na pytanie:

czy kiedykolwiek myślał Pan o sensie, o treści swojego życia?

– choć trawiłem ją w sobie tak długo, że stała się duszna.

ludzie bardzo długo czytają rachunki z restauracji, mielą te cyferki,

robaczki tuszu. Ja z tej odległości nic nie widzę,

uciekają przed wzrokiem. Mam zawroty głowy,

przyjemne mrowienie

w cielsku złożonym do snu, opasłym

jak wszystkie biblie świata.

Kurort. Grzeczni chłopcy

Jestem instruktorem ZHP,

dlatego staram się zrozumieć wszystkie

dzieci Honeta, bawiące się ogniem mistyki. W kolonijnym pociągu

tylko psst, szelest, chrupanie grześków, michałków i innych.

Starszaki mówią, że są umorusani

jak jebane murzyny. Podobno tracę to, co najlepsze

i najbardziej pełnokrwiste – śmieją się,

gdy odmawiam palenia, potem upijają

mnie łatwo – gubię skarpetki i krawat. Wreszcie morze, czyli dym

z piasku i wody. Trochę zimno,

za to więcej przestrzeni. Słyszę dźwięki –

są całkiem ładne, choć też nie mają puenty.

Cell Phone

Jesteśmy już trochę wcięci, kolega mówi:

stary, kurwa, tym wierszem dotykasz spraw ostatecznych.

Komórka, na której zapisuję kluczowe frazy,

oznajmia: osiągnąłeś już maksymalną ilość notatek.

Jesteśmy wcięci, w mowie

półtora centymetra od krawędzi, w piśmie przestrzeń paragrafów,

wchodzących w życie z opóźnieniem. Przykro nam, to już koniec,

w dziesięć minut wykupiono wszystkie towary promocyjne.

Komórka, w której zasypiamy,

pełna jest puchu i pustych opakowań.

Czy kot, który zdradza swoją właścicielkę

ze współpasażerami, powinien jeździć pociągiem? W jego głowie

rodzą się zupełnie inne zasady. Wierzy,

że znalazł się w brzuchu wielkiego pancernika. Przepraszam,

oni się znaleźli. To tylko gra o przetrwanie, chowają się w przedziałach

jak w pęcherzykach płucnych, co jakiś czas

jeden z nich otwiera okno, lecz nic ponadto. Gdyby poszli dalej,

świat gotów ich zdmuchnąć? Gdyby się zdecydowali –

byliby jak pęcherz, którego nie warto nawet przekłuwać

(jeszcze bardziej upierdliwy).

Sami by pękli i rozpłakali się,

bo przecież są prowadzeni za rączkę.

Echolokacja

JL

I

Żółw zbiegły z terrarium po paru zimowych miesiącach

wreszcie wygrzebał się z ziemi, tego samego dnia

zmarł twój ojciec. Ja widziałem znacznie mniej,

raczej nie zdążę na pogrzeb. W moim mieście igrzyska,

dla pijanych kibiców zmieniają organizację ruchu,

domalowują drugą linię ciągłą.

Zlikwidowali autobusy do małych miejscowości

(tak, twojej też), na tej trasie

będą walczyć bark w bark, jeden odbija się od drugiego

– echo w pustym kościele. Sport jest jak religia,

więc się żegnamy, moi przyjaciele są zajęci

rozmową ze znanym piłkarzem,

który przy piwie opowiada ciekawiej i widzi więcej,

w końcu ma podwójne obywatelstwo.

II

Kapłan już jest stary, schorowany i lekko przysypia –

świece zlewają się w jedno i stygną, jakby ołtarz był szkiełkiem

chemicznego preparatu. Zapomina wymienić nazwisko babci

w intencjach, co w zasadzie zaburza sens spotkania

z resztą krewnych, widywanych tylko przy takich okazjach.

Święta rodzina, trzeba się dzielić

rozmowami, zakalcem wiśniowego placka. Po trzecim wylewie

babcia nie odróżniłaby go od ciała i krwi. Kiedyś była przyrodnikiem,

potem szkiełka preparatów skupiły w sobie cały żar,

spaliły się wszystkie numery telefonów, notesy z nazwiskami.

Stała się pustą katedrą, echem: zdrowaś, zdrowaś, zdrowaś.

III

Tego dnia, kiedy nie potrafiłem odróżnić skorupiaka od gada,

zdałaś sobie sprawę, że trylobit osierocił

miliony Polaków, którym jego imię nie mówi nic. Mimo to

starają się, opiekują zwierzętami, budują im zagrody,

jak twój ojciec. I uważasz, że w ten sposób

można się porozumieć? Żółwik?

Żółwik ucieka, schodzi w głąb, komunikuje się przez leje

po meteorytach i podkopach. Poprzez to, co wydrążone

i spalone. Jeśli nie rozumiesz, nic nie szkodzi,

tłumaczyć dziewczynie spalonego,

to jak tłumaczyć naszym rodakom present perfect.

Ta strefa czasowa

                                

jest jak miska z wodą. Odbija się twarz Pana –

po chwili przychodzą gady

i zaczynają chłeptać. Swoim nieludzkim językiem

niszczą cały sens.

Zamienili więzienne cele na obrączki

Shakes your hand

Takes your gun

Wants you out of the sun

Ladytron, „Destroy Everything You Touch”

Zamienili więzienne cele na obrączki,

a teraz jadą uchachani tramwajem,

gołąbeczki, chciałoby się powiedzieć o tych czterech pijanych,

umięśnionych facetach, którzy stoją nade mną,

kiedy czytam wiersze Tkaczyszyna-Dyckiego.

Śmieją się z Tomka, którego dziś z nimi nie ma,

nie dosłyszałem, czy „zaginął” czy raczej „zginął” w akcji.

Wszyscy wpychają się do jednego wagonu, tracą oddech,

redukują samogłoski i nazwiska. Na przykład:

to tylko „Dycio”, w tomiku Dycia nie ma nic o Tomku,

więc nic nie wiem – kto brał udział w akcji,

kto podawał, kto strzelał. A strzelał

tak, że rozerwało siatkę i złapaliśmy

się wszyscy na tym,

że „Dycio” brzmi jak kumpel z tej samej klatki.

Ultrasonografia

Zerwany ze smyczy pies w czarno-białe łaty

daje się głaskać w autobusie,

jakby małe, samotne stworzenie miało być odpowiedzią

na minus piętnaście, białe połacie styczniowego sadu

z ciemnymi punktami gołych drzew. Co tu robisz, bezdzietna suko?

Czy znajdziesz choć jednego dzikusa rodzaju ludzkiego,

który będzie chciał dotknąć twoich gruczołów mlecznych?

Mieć dzieci, karmić piersią – to nie dla mnie,

zwierza się dziewczyna, ciało ma bez zarzutu.

Czysty brzuch, czyste piersi. W ten zimowy dzień

dotyka ich jeden z chłopców, wciąż jest mu ciepło. 

Studio Semafor

E.

Tylko o dziecku myśli się w tym domu,

w tym pokoju zamkniętym jak zamek

w środku miasta przedzielonego murem na pół

jak Bielsko-Biała, owoc, który dojrzewa

– polskie Big Apple, jędrne i słodkie,

więc wydrążone do cna.

Tylko o dziecku myśli się w tym zamku,

jest kołyska, baśniowy koszyczek

z kapturkiem, pod którym nic nie ma.

Można by ukołysać wszystkich, gdyby się pomieścili:

ktoś by pomyślał, że o miejsce gotowi

przegryźć sobie gardła, a oni tylko wiją się,

podchodzą pod mury, przykrywają je jak kołdra,

jak łodygi bluszczu w gothic novel lub Gotham.

Nauka chodzenia

Zlituj się, dziecko, głowa mi pęka od tych wszystkich

rodzinnych obowiązków, dzielenia się, rozmnażania, irytują mnie

twoje głupie pytania, dlaczego nie zadasz ich młodszej siostrze,

dlaczego zamiast tego całujesz ją w czółko,

żadnej śliny, żadnych łez, substancji organicznych

podsycających ogień

tego przedziału, tej kwatery, czy ty, kurwa,

chcesz zostać kaleką, kiedy tak zakładasz

lewy bucik na prawą, a prawy na lewą nóżkę;

i jak ty chcesz nauczyć się chodzić, jeździć

w delegacje, zostać kapiszonem, przepraszam, japiszonem

tego przedziału, tej kwatery; żadnych pytań, żadnych

kwiatów; nie mam w walizce ubrań roboczych;

nie mam swojej grządki;

nie mam dość siły

roboczej, by kopać, wyważyć furtkę,

położyć się; odnaleźć swoją kwaterę

w tym ponurym ołpen spejsie

Drzazgi

Drużynowy każe chłopcu naostrzyć kij, później

włożyć go do ognia. A my? Czy jesteśmy

w stanie odpowiedzieć tym samym,

gdy ruchy mamy spowolnione

jak w powietrzu tężejącym od mrozu? Mówię my,

bo takie jest zagęszczenie terenu,

choć wcale nie ma mostów. Nigdy nie wiem,

dlaczego nie masz siły mówić, kiedy

odwracasz się plecami. Niezależnie od wszystkiego,

jesteśmy połączeni

jak osobne włókna w kawałku drewna.

Kiedy chłopcy z piątej klasy

bawią się ogniem, stajemy się jednym.

Noc w pociągu

Siedzę naprzeciw ciebie i chowam twarz za gazetą

w poszukiwaniu czegoś zabawnego. Kiedy znajduję,

śmiech trawi wszystko,

następuje zwarcie i wysiada światło w nocnym pociągu.

Jestem nagi, ale na szczęście mnie nie widać.

Zobacz ten tytuł: „Ekshibicjonista zaszył się i schował,

bo ucieka przed policją”! Czyż to nie jest poezja?

I czy skoro mam w sobie miłość, to wypada mi mówić

językami nagłówków?

Łazarz

MG

Twoja córka miała osiemnaste urodziny

na początku listopada,

więc trudno powiedzieć coś o kwitnięciu, ale są płomienie.

Chłopcy mają katar (a u nich to tak, jakby umierali od ran po wybuchu),

dziewczynki szukają sztucznego mleka w katakumbach fabryk.

Karmią, przewijają

i tak od nowa. Każdą rankę bandażują osobno,

oddzielają od ziemi jak stygmaty,

przykładają kostki lodu, plastry

z gniazda, z jaskini Łazarza. Podrażnione pszczoły

wylatują za wcześnie. Zanim zamarzną,

jeszcze żądlą. W poszukiwaniu pierwszych kwiatów

kołują jak bombowce.

Noc wigilijna

MG

Mam nadzieję, że nie pobrudzę ci koszuli,

gdy położę głowę na piersi. Wynurzę się z ciasnego akwarium

rozmów o patroszeniu karpia

jak ślimak winniczek, uznany przez Unię za „rybę lądową”,

czyli zdefiniowany tak, by nie miał racji bytu.

Przez Unię? Co sądzisz o uniach?

Czy zaczniesz teraz pisać wiersze patriotyczne

o syrenach, które panują u wybrzeży Bałtyku?

Tu na szczęście urywa się ślad śluzu, jest czystość

sztucznego śniegu. Słowa i fale zastygają

kilkadziesiąt centymetrów nad poziomem morza, jak okopy

albo jęzor lodowca.

CHAD

Dziewczynka pisze wiersz pt. „Chłód”. To tytuł zbyt ogólny,

by dawał jakieś wskazówki. Może wy pomożecie,

chłopcy? Poeta z Poznania pisze, że kiedyś chodziło o miłość,

poeta z innego miasta, że seks w Łodzi to tylko na Gdańskiej.

To w końcu gdzie? Nie ma albo – albo. Nie ma

Czad albo Chile. Nie ma chłód albo CHAD. Sakramentalne „tak”

oznacza idealną symbiozę błękitnego krawata pana młodego z suknią,

a więc spienione morze, a więc pianę

na ustach psa, który szuka wody na pustyni Atacama.

Może jednak dystans, bo przecież widziałeś wszystko?

Sample wierszy jak kostki lodu w klatce zamrażalnika.

Sample wierszy jak lek w paczce tabletek.

Kostki lodu jak lep w zagraconym mieszkaniu.

Biała śmierć i surowe mięso.

MMB

Biała śmierć, powiedział mi kardiolog, dając znaczenie
kostkom cukru wkładanym do kawy. Ale nadal
nie mogę się dobudzić. Musiałaś przyjść

ze schabem dla kota w torebce, spytałaś: przechowasz mi?
Oczywiście zapomniałaś o nim, i tak zostałem
z fragmentem cudzego ciała w lodówce. Makabryczna sprawa,

coś trzeba z tym zrobić, nie może się zmarnować. Śpisz?
Najgłupsze pytanie świata, a mimo to trudno o klarowną odpowiedź.

No więc mały retusz: Biała śmierć i surowe mięso,
jak tytuł głupiego horroru, wreszcie ciśnienie skacze. Zabijamy czas

jedząc, pijąc, potem wsiadamy do taksówki, któreś z nas

całuje się z taksówkarzem. Taksówkarz jakoś to lubi.

Wywozi nas gdzie bądź.

Od autora

W „Odpicuj swój wiersz” – pierwsze zdanie autorstwa Wojciecha Kassa.

W wierszu pt. „Księga wyjścia” – fraza o rachunkach autorstwa Marcina Świetlickiego, z wypowiedzi na spotkaniu autorskim w Poznaniu.

W wierszu pt. „Zamienili więzienne cele na obrączki” tytuł i jednocześnie pierwszy wers jest parafrazą tytułu artykułu w „Super Expressie”.